Av. Dilay AKGÜN
5. Nov. 2024
Boşanma Davasına İlişkin Hukuki Süreçler
Boşanma davası, Türk Medeni Kanunu'na (TMK) ve ilgili diğer mevzuata dayanan bir süreçtir. Boşanma davasının aşamaları, başvuru aşamasından hükmün kesinleşmesine kadar çeşitli adımlardan oluşur. Aşağıda, boşanma davasının aşamaları ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır.
1. Dava Açma (Başvuru)
Boşanma davası, eşlerden birinin, Türk Medeni Kanunu’na uygun olarak açabileceği bir davadır. Dava açmadan önce, başvurulan mahkeme, Aile Mahkemesi’dir (Aile Mahkemesi bulunmayan yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir).
Boşanma Sebepleri:
Türk Medeni Kanunu'na göre, boşanma sebepleri:
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması (TMK 166)
Zina (TMK 161)
Hayata kast, pek kötü davranış ve onur kırıcı davranış (TMK 162)
Terk (TMK 163)
Akıl hastalığı (TMK 164)
Boşanma davası açılabilmesi için, boşanma sebebinin ispat edilmesi gerekir. Başvurulan mahkemede, davacı taraf boşanma sebeplerini ve delillerini sunmalıdır.
2. Davanın Açılması ve İlgili
Dilekçenin Sunulması
Boşanma davası, yazılı bir dilekçe ile açılır. Dilekçede aşağıdaki unsurlar yer almalıdır:
Davacı ve davalı bilgileri,
Evlilik tarihi ve evlilik durumuna ilişkin bilgi,
Boşanma sebebine dair açıklamalar ve deliller,
Çocukların durumu (varsa, velayet talebi),
Mal paylaşımı talebi (varsa, mal rejimi hakkında açıklama).
3. Dava Dilekçesinin Mahkemeye Sunulması
Dava dilekçesi ve gerekli belgeler, Aile Mahkemesi'ne sunulur. Mahkeme, dilekçeyi aldıktan sonra tarafları davet eder ve dava süreci başlar.
4. Duruşma Süreci
Boşanma davalarında mahkeme, dava dilekçesinin ardından duruşma sürecini başlatır. Bu süreçte, taraflar birbirlerinin iddialarına karşı cevap verir, tanık dinlenebilir ve uzman raporları alınabilir. Mahkeme, her iki tarafın delillerini inceleyerek boşanma sebebine karar verir.
Mahkemenin alacağı kararlar:
Ara kararlar: Duruşmalar sırasında mahkeme, ara kararlar alabilir. Örneğin, geçici tedbir kararı alabilir (çocukların geçici velayeti, nafaka düzenlemeleri vb.).
Tanık dinlenmesi: Taraflar tanık gösterirse, mahkeme bu tanıkları dinler.
Uzman raporu: Çocukların durumu veya başka teknik konularda uzman görüşü alınabilir (psikolog, sosyal hizmet uzmanı vb.).
5. Boşanma Kararının Verilmesi
Mahkeme, duruşmaların sonunda boşanma kararı verebilir. Kararın verilmesi aşamasında, her iki tarafın savunmalarını ve delillerini inceleyen mahkeme, tarafların evlilik birliğini temelden sarsan bir durum olup olmadığını değerlendirir.
Boşanma kararı verildikten sonra:
Evlilik sona erer, ancak boşanma kararının kesinleşmesi için belirli bir süre geçmesi gerekir.
Mahkeme, çocuk varsa çocukların velayetini, nafakayı, tazminatları, mal paylaşımını vb. düzenleyebilir.
6. Kararın İtiraz Edilmesi (İstinaf ve Temyiz)
Boşanma kararına karşı, taraflardan biri ya da her ikisi de karara itiraz edebilir. Boşanma kararına itiraz süreci şu şekildedir:
İstinaf başvurusu: İlk derece mahkemesinin kararına karşı, kararın kesinleşmeden önce bölge adliye mahkemesine başvurulabilir. İstinaf başvurusu, 2 hafta içinde yapılmalıdır.
Temyiz başvurusu: İstinaf mahkemesinin kararına karşı, temyiz yoluna gidilebilir. Temyiz başvurusu Yargıtay’a yapılır. Temyiz için kararın kesinleşmesinden önce başvurulması gerekir.
7. Boşanma Hükmünün Kesinleşmesi
Mahkemenin verdiği boşanma kararı, tarafların temyiz veya istinaf başvurusu yapmaması halinde 15 gün sonra kesinleşir. Temyiz veya istinaf başvurusu yapılırsa, bu süreç daha uzun sürebilir. Boşanma kararı kesinleştikten sonra, evlilik hukuken sona erer.
8. Mal Paylaşımı ve Nafaka
Boşanma kararı sonrasında, taraflar arasındaki mal paylaşımı ve nafaka gibi konular da çözüme kavuşturulmalıdır:
Mal paylaşımı: Taraflar, mal rejimi hükümlerine göre paylaşım yapar. Evlilik birliği içinde edinilen mallar, mal rejimine göre bölüştürülür.
Nafaka: Boşanan eş, eğer gerekli koşullar varsa, diğer eşten nafaka talep edebilir (TMK 175). Ayrıca, çocuklar için de nafaka talep edilebilir.
9. Boşanma Sonrası Durum
Boşanma sonrası, taraflar boşanma kararına uygun olarak haklarını kullanabilirler. Çocukların velayeti, mal paylaşımı ve nafaka gibi konularda her iki tarafın hakları, mahkemenin kararına göre şekillenir.
Boşanma davası, oldukça detaylı ve çoğu zaman karmaşık bir süreçtir. Her aşama, Türk Medeni Kanunu’na (TMK) ve ilgili diğer hukuk kurallarına dayalı olarak şekillenir. Bu nedenle boşanma davası açan tarafların, süreç boyunca hukuki danışmanlık almaları ve haklarını doğru bir şekilde savunmaları önemlidir.